Banków reformy w Polsce
office-system.com.pl
Banków reformy w Polsce, zasadnicza przebudowa struktury aparatu bankowego połączona z nowym podziałem kompetencji i zadań między instytucjami bankowymi, wiążąca się najczęściej ze zmianami w systemie kredytowym. W Polsce Ludowej następowała trzykrotnie daleko idąca przebudowa aparatu bankowego: 1. w latach odbudowy kraju (1945—46), 2. w okresie przyspieszonej industrializacji. 3. w 1970. Reforma bankowa lat 1945—46 polegała na faktycznym uspołecznieniu banków (przez odmowę koncesji istniejącym przed wojną bankom prywatnym, które zamierzały wznowić swoją działalność) i na ograniczeniu ich liczby; ponadto zasadniczym elementem tej reformy było powołanie nowego banku emisyjnego. Nowo powołany bank emisyjny — Narodowy Bank Polski — rozpoczął działalność początkowo jako bank banków, refinansujący banki pozostałe, a następnie stopniowo zaczął przejmować do bezpośredniego kredytowania kluczowe gałęzie gospodarki narodowej; natomiast pozostałe banki miały obsługiwać przedsiębiorstwa państwowe (Bank Gospodarstwa Krajowego i Państwowy Bank Rolny), gospodarkę spółdzielczą (Bank Gospodarstwa Spółdzielczego), sektor prywatny (Bank Związku Spółek Zarobkowych, Bank Handlowy w Warszawie SA), gospodarkę komunalną (Polski Bank Komunalny i Komunalny Bank w Poznaniu). Uzupełnieniem tych banków była sieć spółdzielni pożyczkowo-oszczędnościowych i komunalnych kas oszczędnościowych, obsługujących indywidualną gospodarkę na wsi i w mieście. Przystąpienie pod koniec 3-letniego planu odbudowy kraju do przyspieszonej industrializacji wymagało dostosowania systemu bankowego do nowej sytuacji gospodarczej. Charakteryzowała się ona centralizacją wszystkich środków w celu realizacji podstawowych założeń planu gospodarczego przy jednoczesnej likwidacji gospodarki kapitalistycznej w mieście i przystąpieniu do kolektywizacji gospodarki drobnotowarowej. Przeprowadzona w tym celu reforma bankowa wprowadzana była w życie stopniowo w latach 1948—53. Założeniem jej było skoncentrowanie ogółu krótkoterminowych operacji w banku emisyjnym (NBP) oraz powołanie do życia banków specjalnych (Banku Inwestycyjnego i Banku Rolnego) do finansowania i kredytowania inwestycji, Powszechnej Kasy Oszczędności oraz gminnych kas oszczędnościowych do obsługi gospodarki drobnotowarowej. Bank Handlowy w Warszawie SA przekształcił się w bank obsługujący operacje zagraniczne z krajami kapitalistycznymi. Struktura aparatu bankowego ustalona przez reformę bankową w zasadzie przetrwała do 1970. Pewne zmiany nastąpiły jedynie w 1957 w zakresie kredytu rolnego (reaktywowanie działalności spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowych i przekształcenie Banku Rolnego w uniwersalny bank dla rolnictwa) oraz w kredytowaniu handlu zagranicznego (przekształcenie Banku Handlowego w 1965 w bank obsługujący całość handlu zagranicznego). Trzecia reforma bankowa w Polsce wprowadzona została w życie 1 I 1970 i miała za zadanie skoncentrowanie w jednej instytucji kredytowej całości problematyki finansowania zarówno działalności eksploatacyjnej, jak i inwestycyjnej oraz powołanie do życia banku, który gromadziłby oszczędności ludności i udzielał ludności pożyczek. W związku z tym nastąpiła likwidacja Banku Inwestycyjnego, a jego agendy zostały włączone do kompetencji NBP, a częściowo (kredytowanie indywidualnego budownictwa) do PKO i do Banku Handlowego (finansowanie inwestycji przedsiębiorstw handlu zagranicznego). Równocześnie uległa likwidacji Obsługa Ratalnej Sprzedaży, a zadania jej zostały przejęte przez PKO. Obecny system bankowy w Polsce obejmuje następujące instytucje: 1. Narodowy Bank Polski jako bank emisyjny oraz bank finansujący i kredytujący całą gospodarkę narodową oprócz rolnictwa, handlu zagranicznego i ludności; 2. trzy banki branżowe — Bank Rolny, Bank Handlowy w Warszawie SA, Powszechną Kasę Oszczędności — obsługujące rolnictwo, handel zagraniczny i ludność; 3. spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe kredytujące gospodarkę drobnotowarową na wsi i w mieście; 4. Bank Polska Kasa Opieki SA, który ma za zadanie pośredniczyć w przekazywaniu wartości dewizowych między obcokrajowcami a obywatelami polskimi.
Najnowsze komentarze