Kapitał pożyczkowy
office-system.com.pl
Kapitał pożyczkowy,kapitał pieniężny przekazywany przez właściciela do czasowej dyspozycji innych użytkowników w zamian za procent. Charakterystyczną cechą k.p. jest to, że staje się kapitałem czynnym (funkcjonującym) dopiero po przejściu od właściciela do innych użytkowników. „Dopóki kapitał pieniężny znajduje się w ręku kapitalisty pieniężnego, nie przynosi procentów i nie funkcjonuje jako kapitał, od kiedy zaś przynosi procenty i funkcjonuje jako kapitał, nie jest w jego ręku” (K. Marks). Mamy tu do czynienia z oddzieleniem kapitału jako własności i jako funkcji [kapitał (kapitał jako własność i jako funkcja)]; wskutek tego w k.p. bardziej niż we wszystkich innych jego formach zaciera się ślad źródła przyrostu, wartości dodatkowej. „Przynoszenie procentu staje się właściwością pieniądza, zupełnie tak samo jak właściwością gruszy jest rodzenie gruszek” (K. Marks). Nie widać tu ogniwa pośredniczącego w procesie zwiększania się k.p., którym jest zastosowanie k.p. w sferze produkcji czy cyrkulacji. K.p. stanowi główną formę przejścia wolnego kapitału pieniężnego z rąk właściciela do rąk użytkownika. Następuje ono nie przez akt kupna-sprzedaży, lecz przez przekazanie kapitału pieniężnego tylko do czasowej dyspozycji, czyli przez pożyczkę. Kapitał pieniężny przekształca się z reguły w k.p. nie w indywidualnych transakcjach między właścicielami wolnego kapitału pieniężnego a kapitalistami funkcjonującymi poszukującymi kredytu, lecz za pośrednictwem banku lub przez bezpośrednie kupno na giełdzie pieniężnej papierów wartościowych. Oprócz kredytu pieniężnego istnieje kredyt handlowy. Udzielają go jedni kapitaliści funkcjonujący innym, sprzedając im towary z odroczeniem zapłaty. Pominąwszy inną formę i innych kontrahentów przypomina on kredyt pieniężny o tyle, że przynosi wierzycielowi procent ukryty w różnicy między ceną kredytową i gotówkową. Główne źródło k.p. stanowi kapitał pieniężny, wyswobadzający się czasowo w trakcie krążenia kapitału przemysłowego, poza tym zaś kapitały kapitalistów pieniężnych, czyli rentierów, oraz oszczędności różnych warstw i klas społeczeństwa kapitalistycznego przekształcane w kapitał przez system bankowy. Przedsiębiorstwa kapitalistyczne zaopatrują się w kapitał pieniężny bądź przez korzystanie z k.p. i emitowanie nowych akcji, czyli za pośrednictwem rynku kapitału pieniężnego, bądź też dokonują samofinansowania korzystając z własnych środków wewnętrznych. Treścią jego jest akumulowanie części zrealizowanej wartości dodatkowej (akumulacja). Stosunek kapitałów własnych i obcych, wśród nich zaś kredytów krótkoterminowych i długoterminowych stanowi o strukturze finansowej przedsiębiorstwa. Historycznym poprzednikiem k.p. był kapitał lichwiarski (lichwa). Zarówno jeden, jak i drugi jest odmianą kapitału przynoszącego procent. Różnice między nimi dotyczą nie istoty, lecz tylko warunków funkcjonowania. K.p. odgrywa czynną rolę w gospodarce kapitalistycznej. Ułatwia przede wszystkim przepływ kapitału między różnymi gałęziami działalności gospodarczej, pozwala poszczególnym przedsiębiorstwom rozszerzać produkcję poza możliwości wynikające z wielkości własnego kapitału, przyspiesza koncentrację i centralizację kapitału i produkcji, a przez to wszystko usprawnia mechanizm funkcjonowania oraz sprzyja procesowi wzrostu i rozwoju gospodarki kapitalistycznej wraz ze wszystkimi jej sprzecznościami.
Najnowsze komentarze