Budżet w państwie socjalistycznym
office-system.com.pl
Budżet w państwie socjalistycznym, forma tworzenia i podziału scentralizowanego funduszu środków pieniężnych, przeznaczonego na finansowanie rozwoju gospodarki narodowej i potrzeb ogólnospołecznych. Oprócz budżetu państwa istnieją inne fundusze, np. banków, ubezpieczeń gospodarczych, spółdzielczości. Szczególne znaczenie budżetu wynika z faktu, że rozdysponowanie przeważającej części czystego dochodu społeczeństwa następuje przez budżet państwowy. W odróżnieniu od innych funduszy, środki budżetu państwowego przeznaczone są zarówno na cele gospodarcze, jak i na zaspokojenie potrzeb ogólnospołecznych, jak oświata i wychowanie, rozwój nauki, kultury, ochrona zdrowia ludności, zabezpieczenie niezdolnych do pracy (renty i zasiłki), obrona narodowa oraz utrzymanie aparatu państwowego; potrzeby te, związane z istnieniem organizacji państwowej i rozwojem społeczeństwa, mają charakter stały. W związku z tym finansowanie z budżetu państwa ma w zasadzie charakter bezzwrotny, ostateczny, w odróżnieniu od kredytowania gospodarki narodowej przez banki. Tworzony w budżecie państwa scentralizowany fundusz środków pieniężnych pozostaje w dyspozycji państwa; w odróżnieniu od innych funduszy, o jego przeznaczeniu decydują organa władzy państwowej (parlament) przez uchwalenie budżetu; te same organa władzy rozpatrują sprawozdanie z wykonania budżetu, przedkładane przez organa wykonawcze (rząd). Uchwalony przez organa władzy państwowej budżet jest planem finansowym; ustala on, z jakich środków (dochody) tworzony jest w danym okresie scentralizowany fundusz i jakie jest jego przeznaczenie (wydatki). Formy organizacyjno-prawne, regulujące sposób tworzenia i wykorzystania funduszu, stanowią system budżetowy. Podstawą materialną budżetu państwa jest część dochodu czystego wytwarzanego w przedsiębiorstwach państwowych i w spółdzielczych oraz dochody ludności. Główną jednak podstawą budżetu jest dochód czysty przedsiębiorstw socjalistycznyeh przejmowany przez budżet w formie podatku obrotowego i wpłat z zysku; oznacza to ścisły związek budżetu z procesem produkcji i socjalistyczną reprodukcją. Budżet państwa jest ściśle związany z narodowym planem gospodarczym i powinien być z nim zgodny; nie oznacza to jednak, że budżet jest tylko pieniężnym wyrazem ilościowych zadań planu gospodarczego; zabezpieczając środki realizacji zadań planowych, umożliwia oddziaływanie na wielkość tych zadań, a zwłaszcza na ich wykonanie. Budżetem państwa — zgodnie z zasadą powszechności budżetu — objęte są wszystkie państwowe organizacje gospodarcze (przedsiębiorstwa) oraz instytucje państwowe (np. szkoły, szpitale, jednostki administracyjne). Dochody i wydatki instytucji są włączone w pełni do budżetu (brutto). Natomiast przedsiębiorstwa prowadzące gospodarkę wg zasad rozrachunku gospodarczego wiążą się z budżetem rezultatami swojej działalności (netto), tj. wpłacają do budżetu podatki, rozliczają z budżetem wyniki (zyski lub straty) i otrzymują z budżetu dotacje na finansowanie inwestycji i wzrost środków obrotowych. Zakres i rodzaje powiązań z budżetem zależne są od zasad systemu finansowego przedsiębiorstw. Organizacja budżetu państwa oparta jest na zasadzie centralizmu demokratycznego. Budżet państwa obejmuje dochody i wydatki wszystkich organów władzy państwowej, a równocześnie każdy organ władzy państwowej ma własny budżet; w ten sposób utrzymana jest jedność budżetu państwa oparta na jedności podstawy ekonomicznej budżetu (społeczna własność środków produkcji) i jedności władzy państwowej; równocześnie zabezpieczona jest określona samodzielność organów władzy państwowej niższych stopni, wyrażająca się w tym, że każdy organ władzy państwowej uchwala własny budżet i ma odpowiednie uprawnienia budżetowe.
Najnowsze komentarze