Kapitału obrót
Kapitału obrót, ruch okrężny kapitału traktowany jako proces periodyczny (kapitału ruch okrężny). Podczas gdy przy analizie ruchu okrężnego kapitału wysuwa się na pierwsze miejsce problem form, jakie przyjmuje kapitał w różnych fazach swojego ruchu, to przy analizie o.k. zasadniczym problemem jest czas Jego trwania oraz warunki ciągłości tego procesu. Suma czasu niezbędnego do przejścia całego wyłożonego kapitału przez fazę produkcji i przez dwie fazy cyrkulacji (zakup środków produkcji i siły roboczej oraz sprzedaż gotowych wyrobów) stanowi czas o.k. Z punktu widzenia szybkości o.k. znaczenie ma podział kapitału na trwały i obrotowy. Kapitał obrotowy dokonuje obrotu w trakcie każdego ruchu okrężnego kapitału, kapitał trwały natomiast — w ciągu okresu kilkuletniego zależnie od stopnia zużywania się w trakcie produkcji, uwidocznionego w stopie amortyzacji. Ponieważ wraz z rozwojem kapitalistycznego sposobu produkcji wzrasta absolutny i względny udział kapitału trwałego, zwiększa się również czas o.k.; przedłuża się on szczególnie w okresach, w których występuje duża różnica między całym wyłożonym kapitałem a kapitałem rzeczywiście zastosowanym w produkcji, tj. gdy istnieją duże nie wykorzystane zdolności produkcyjne. Natomiast tzw. moralne zużycie kapitału (ekonomiczne zużycie środków trwałych) przyspiesza k. Czas o.k. składa się z dwóch części: 1. z okresu produkcyjnego, tj. z czasu, w którym kapitał stały znajduje się w produkcji — bądź to w składach fabrycznych jako zapas surowców itp., bądź też w procesie bezpośredniej obróbki; 2. z czasu cyrkulacji kapitału, czyli czasu obiegu. Im dłużej trwa czas obiegu, tym więcej kapitału niezbędne jest do obsłużenia cyrkulacji, tym mniej kapitału może być zastosowane (przy innych nie zmienionych warunkach) w produkcji przynoszącej kapitalistom wartość dodatkową. W odniesieniu do czasu o.k. można zauważyć działanie dwóch tendencji: 1. skracanie czasu o.k. przez udoskonalenia techniczne zmniejszające czas niezbędny na wykonanie wyrobu, czas transportu Itp. oraz przez reklamę i metody nowoczesnego handlu (sprzedaż ratalna, psychologiczne oddziaływanie na konsumentów); 2. przedłużanie czasu o.k., wynikające z rosnących trudności realizacji, a także ze wzrostu udziału kapitału trwałego w całym kapitale.
Najnowsze komentarze